Voetballen – of neusballen?
Alice schrijft:
Het zijn allemaal beginnetjes vind ik zelf want ik wil dit verfijnen: Ik wil dat ze de bal niet alleen aantikt maar dat ze hem beweegt.
Paard los in de bak. ik leg bal op de grond en zeg ‘neus’ (1 of maximaal 2 kleine stapjes uit haar ruimte). Paard loopt één of twee kleine stapjes en raakt bal met neus aan, ik click en tegen) bal, bal wordt meestal naar achteren, tussen haar benen geschopt, ik click en beloon.
Ik denk dat stemcommando’s in dit stadium véél en véél te vroeg zijn. Mensen denken veeeel te snel dat iets op stemcommando staat, terwijl het eigenlijk de lichaamstaal is die het doet. Wat je nu hoogstens aan het doen bent, is associeren. Het staat echt nog niet op cue.
Je kan pas iets op cue zetten als je het al hebt. De bàl is nu de cue voor aanraken met haar neus. Ze heeft geen idéé waarom ze nu eens wel, dan eens niet een beloning krijgt voor het aanraken met haar neus, en ik denk dat als het aanraken met de voet wél lukt, het eerder uit frustratie is dan dat ze werkelijk begrijpt dat het jou daar om te doen is.
Vergeet voorlopig “neus” als cue om naar de bal te gaan. Het is een modifier cue, dat wil zeggen: later, als je paard véél meer “clickersavvy” is dan nu, kan je niet alleen uitleggen wat een paard moet doen, maar ook hoe. “Neus” komt dan voor in strings zoals bal-tik-neus. Net zoals het zou zijn A-stap-links. Noem het maar gewoon “tik” of zo.
Maak het voor je paard niet moeilijker dan het is. Als je aan één criterium werkt, dan verlaag je tijdelijk de andere criteria. Je zal even het aanraken van de bal met de neus kwijtraken, maar later komt het heus wel terug.
Voor anderen die aan dergelijke dingen nog moeten beginnen: begin tik-spelletjes met een ànder voorwerp dan voetballen, bvb met een kegeltje of zo. Hou het simpel! Paardenhersenen hebben opwarming nodig, ze zijn niet gewoon om op deze abstracte manieren te denken (wat niet betekent dat ze het niet kunnen léren, maar je doet het in stappen). In jouw geval zou ik de bal een tijdje alléén houden voor het voetballen, en voor het aantikken een ander voorwerp gebruiken. Pas als je allebei de gedragingen duidelijk apart hebt, kan je het onderscheid gaan maken.
Ik weet niet hoe groot je bal is. Als het een kleine is, dan het volgende: toen je je trainingsplan schreef, heb je dan rekening gehouden met de gedragsanatomie van het paard? Heb je naar andere filmpjes gekeken waar paarden kleine ballen wegtrappen?
De meeste paarden hebben het nodig om even aan zo’n kleine bal te voelen met hun neus, voor ze ‘m kunnen wegtrappen. Ze zien ‘m namelijk niet als ze er net boven hangen – hij zit immers in hun blinde vlek, en ze moeten even checken waar hij is (dezelfde reden waarom springpaarden naar de hindernis moeten kunnen kijken voor ze springen – op het moment dat ze erover gaan zien ze hem niet). En precies dat zit in de knoop nu, want je paard heeft vooraf geleerd dat hij ‘m dan met de neus mag wegduwen. Heb je een andere, grotere bal? Anders gekleurd? Zodat hij ‘m niet eerst met de neus moet aanraken. Het verschil in formaat en kleur tussen beide ballen zal hopelijk ook een (klein) verschil maken, maar alle beetjes helpen.
Als ik ‘voet’ wil vragen en ik wil zeker zijn dat ze het goed gaat doen, moet ik de bal zachtjes in haar ruimte rollen tot vlak voor haar voeten en dan beweegt ze haar voet en raakt de bal. Is de bal uit haar ruimte, dan wil ze het liefst met haar neus naar de bal toereiken (en hem aanraken).
Goed – ze vertelt je tenminste duidelijk hoe het voor haar werkt. Jij hebt dan wel een trainingsplan, ZIJ bepaalt hoe snel het gaat. Zolang ze niet op het punt staat af te haken, maar blijft zoeken en gedrag aanbieden, is er geen enkele reden om je trainingsplan te veranderen. Maar het is dus belangrijk dat je kan blijven belonen. Bevestig gewoon eerst keer op keer dat het om de voet gaat, door die bal inderdaad zachtjes bij haar te rollen. Als je denkt dat ze het drie keer na elkaar kan doen, stop dan op twee keer.
Vraag NIET tussendoor om de bal met haar neus aan te raken – en met dat “vragen” bedoel ik wel degelijk: leg niet de bal op een afstand, want dàt is blijkbaar je commando, niet “neus”.
Stop als het goed gaat – 2-3 keer die bal voor de voeten leggen, laten trappen met de voet en wég. En tussendoor andere dingen doen. Verwacht niks – geen vooruit trappen of hard trappen of wat dan ook. Het maakt niet uit waar die bal naartoe gaat of hoe hard – als ze maar trapt.
Pas als dat goed gaat, dat wil zeggen dat het paard élke keer onmiddellijk trapt als je die bal daar legt, kan je écht gaan werken aan het “voetballen”, namelijk het wegtrappen gaan shapen in voorwaartse richting.
Eerst begin je met richting. Bepaal je uiterste criterium – bijvoorbeeld – de meest extreme achterwaartse ballen, daar bridge je niet voor. Zorg ervoor dat je nog voldoende kan bridgen voor alles wat achterwaarts is, alleen haal je de extremen eraf. Alles wat voorwaarts is, daar maak je een feestje van. Je gebruikt de clicker dus je stembridge kan het niet doen, maar je kan het wél met je hele lijf zeggen nà de bridge. Wees maar zeker dat je paard dat begrijpt!
Geleidelijk aan slijp je het gedrag bij door steeds meer de extremen in de verkeerde richting eraf te halen.
Succes!
nb. Een compleet trainingsplan voor neusballen vind je in het Grondwerkboek.