Waarom er zo moeilijk aan onderzoekspapers te raken is
Heb je je wel eens afgevraagd waarom je alleen maar abstracts krijgt (de korte inhoud), maar meestal niet het héle onderzoek te lezen krijgt – en dus zelf niet kan checken hoe ‘ernstig’ een onderzoek eigenlijk is gebeurd?
Het ligt niet aan de wetenschappers zelf. Of misschien toch wel.
Onderzoek zit meestal achter slot en grendel als het gepubliceerd is in een van de Reed Elsevier-bladen (of een andere uitgever, maar Elsevier is de grootste). Bij Elsevier gepubliceerd geraken betekent dat je het “maakt” als wetenschapper, want Elsevier checkt heel grondig of alles wel klopt wat daar staat en heeft hoe onderzoek-papers eruit zien gestandardiseerd. Bovendien heeft Elsevier, precies omdat ze zoveel ‘ernstig’ onderzoek publiceren, een heel grote database die ook makkelijk te gebruiken is als je wetenschapper of student bent. Het belang van je onderzoek (en dus van jou als wetenschapper) wordt gemeten aan de hoeveelheid ‘citations’ die je hebt (verwijzingen naar jouw onderzoek in ander onderzoek), dus zo’n database is erg belangrijk.
Elsevier heeft dus bijna een monopolie op het gebied van het publiceren van research, maar dat betekent dat wetenschappers hun copyright gratis moeten afstaan aan Elsevier om in die bladen gepubliceerd te geraken.
Jouw en mijn belastinggeld wordt dus via dat gratis aan hen gegeven onderzoek doorgesluisd naar Elsevier, dat het laat nakijken voor peer review door andere wetenschappers die op hun beurt niet door Elsevier worden betaald, maar met belastinggeld.
Bovendien verdient Elsevier een gruwelijke hoeveelheid aan elk pdfje dat iemand zonder abonnement opvraagt, $35 kost zoiets makkelijk (een researcher mag nauwelijks zélf zo’n kopietje van z’n eigen research doorsturen). Om een idee te krijgen van wat zo’n abonnement dan wel kost: Animal Behavior (waarin veel paardenonderzoek verschijnt) kost zo’n $1.500/jaar, en dat is maar een klein maandblad – er is een medisch tijdschrift dat $91.000 kost.
Wetenschappers doen het zichzelf dus een beetje aan, maar het is erg moeilijk om tegen de stroom in te roeien, en dus is het een vicieuze cirkel want ook de politiek houdt zich hier niet mee bezig.
Er komt langzaam aan verweer tegen (een aantal bekende wetenschappers beginnen te weigeren nog bij Elsevier te publiceren), maar er is nog een heel eind te gaan. Ze worden gelukkig nu een beetje geholpen door Elsevier zelf, dat nogal wat stomme dingen aan het doen is. Zo steunden ze de nu gekelderde Amerikaanse anti-piracy wet (en dat voor publiek onderzoek!), mixten gesponsord onderzoek (zelfs fake onderzoek dat in feite advertenties waren voor geneesmiddelen) met ‘ernstig’ onderzoek zonder dat duidelijk aan te geven, boden $25/bijdrage aan voor gunstige kritiek op Amazon en zijn al bij al vergeten dat het afhankelijk is van het vertrouwen van de wetenschappers voor z’n eigen inhoud.
Zo komt het dus dat ik zelf héél veel pdfs heb (omdat mijn dochter student is en ze kan krijgen via het abonnement van haar universiteit – die zelf duizenden euros per jaar betaalt voor gelimiteerde toegang) maar ze niet mag aanbieden op mijn website (aan jullie dus), omdat ik dan een misdrijf bega (en Elsevier heeft openbare bibliotheken (!) vervolgd omdat ze wél pdfs meegaven). De pdfs die er wél staan, zijn dus alleen degenen die openbaar op het net te vinden zijn.
Update: Europa heeft net een wet aangenomen dat onderzoek dat met belastingsgeld betaald is, niet meer achter een paywall mag zitten.