Bitterballen
Er zijn zo van die blogberichten die je liever niet schrijft.
Ik kwam namelijk bij de Youtube-clip “Wastage” terecht, die gaat over hoeveel paarden uit de Australische race-industrie naar het slachthuis gaan, en van daar naar landen zoals… België. Ik herinner me die Ray Hunt-clinic in Ellensburg, waar de reactie van mensen op ‘België’ “oh, they eat horse meat there!” was. Dat irriteerde me toen ook al. Natuurlijk was ook ik geschokt bij het zien van de Gaia-clip “van paard tot steak” in april 2010, maar toch. Om mij heen zie ik namelijk erg weinig paardenvlees gegeten worden, en ik zie het niet liggen bij mijn supermarkt. Dus België nummer 1-land wat betreft paardenvlees-consumptie? Neeeee, een schromelijke overdrijving… toch? ’t was vast wel Polen, of zo, of die Italianen. Deze keer ging ik zélf op zoek naar de cijfers.
Helaas.
Paardentransport, foto Humane Society of the US
Okee, de helft van de paarden (200.000 paarden per jaar in de hele EU) worden inderdaad geslacht in Italië. En dan komt Polen. En Frankrijk, daar eten ze ook veel meer paardenvlees dan hier.
Maar België is wel degelijk het centrum van de wereldwijde handel in paardenvlees.
In 2011 werden hier 9.669 paarden geslacht voor menselijke consumptie; in Duitsland 11.495, in Nederland ‘maar’ 3.400. Dat valt nog wel mee, hoor ik je al denken. Maar dat is maar het topje van de paardenvleesberg. Paarden voor menselijke consumptie worden wel van het ene land naar het andere getransporteerd, zoals uit Roemenië. Die grote paardenvrachtwagens op de autostrades die je ziet, ’t zijn dus niet allemaal internationale jumpingploegen. En veetransporten op treinen, dat zie je dus niet.
Zo’n 25.500 van de 30.000 paarden die worden geslacht in Canada komen uit de US. Via onmenselijke transporten zoals ook die naar Mexico, de reden dat Obama vorig jaar een wet tekende die toeliet dat paarden opnieuw in de US werden geslacht. Groot protest natuurlijk, maar het bespaart de paarden tenminste dat ellendige transport. Van die paarden komt de helft naar Europa, meestal via België. Oh ja, de (slechts! – dus toch nog lange transporten) drie paardenslachterijen in de US zijn… eigendom van Belgische ondernemingen. Wij Belgen zijn verantwoordelijk voor de langste en gruwelijkste paardentransporten. Wij halen ons paardenvlees – dood of levend – voornamelijk in het buitenland. Wij zijn de wereldhandelaars in al dan niet verwerkt paardenvlees.
Toch gaat het slecht met de verkoop van paardenvlees, en dat dankzij die campagne in 2010 van Gaia (kwam dat even slecht uit voor het Vlaamse Infocentrum voor Land- en Tuinbouw, die net daarvoor een campagne waren begonnen: “We moeten jongeren opnieuw paardenvlees leren eten”).
De verkoop uit Mexico is gezakt met 32%, uit Brazilië met 28%, en de waarde van het paardenvlees met 25%. Het haalt dus écht wat uit, zo’n campagnes, ook op langere termijn. Hoewel… in 2011 ging er één land weer meer paardenvlees eten… jawel, België.
Hoe komt dat? Steeds minder mensen eten bewust paardenvlees, maar ze eten het dus wel zonder het te weten. Snackfabrikanten verwerken 30 tot 60% paardenvlees in frikandellen, kroketten, gehaktballen, bitterballen en hamburgers. Ook filet d’Anvers, sommige salami’s zoals de typisch vierkante Boulogne-salami (die zowaar het label ‘streekgerecht’ mag dragen), de Lokerse worsten en de Gentse lookworst bevatten paardenvlees. En ook steak tartaar bevat vaak paardenvlees.
En er zijn dus ook nog echt trotse paardenslagers. Een Limburgse slager: “Ik ben de enige die zelf nog veulentjes laat slachten. Ze zijn allemaal rond de vijf maanden, want erna beginnen hun hormonen te spelen en krijg je tweekleurenvlees dat ook minder mals is” (het doet me even denken aan Peter Goossens). En hij is niet blij met de wet die zorgt dat paardeneigenaars steeds meer kiezen om hun paard een statuut als huisdier te geven, en niet als vee. Goed voor onze binnenlandse paarden, maar vandaar dat er dus steeds meer buitenlandse slachtpaarden het transport op moeten.
Enfin, als u mij toestaat even cynisch te worden: deze winter zal dat nogal meevallen. Steeds meer paarden komen net voor de winter in het slachthuis terecht (ja, je laat ze niet zo makkelijk achter vastgebonden aan een boom naast de autostrade zoals dat met honden voor de zomervakantie gaat, nietwaar). Dat brengt gemiddeld zo’n 700 euro per paard op, naar het schijnt. Vroeger (voor Gaia en z’n campagne dus) was dat nog 1000€.
Enfin, toch maar even opletten, liefste vleeseter. Misschien een tikje meer vegetarisch worden? Moet toch haalbaar zijn, denk ik dan, gewoon even opletten wat je bestelt bij de frituur.
En dan verslik ik me in m’n koffie bij een uitspraak van een Belgisch paardenvleesverwerkend bedrijf. “We leveren vooral aan de Vlaamse markt maar in de toekomst willen we ons ook op de Nederlandse markt richten. Daar worden vooral goedkope – en dus weinig kwaliteitsvolle – paardenbereidingen verkocht. Daar hopen we op termijn verandering in te kunnen brengen met een gezond product dat is vervaardigd met liefde en vakkennis”.
Nederland, je bent verwittigd.
- De cijfers (pdf)
- De Gaia-campagnes voor paarden
- Van paard tot steak: Argentinië, voor wie een sterke maag heeft
p.s. Elke MAAND worden in België 1 MILJOEN varkens geslacht.