Stilstaan om vooruit te gaan
Als er iets is dat je leert hoe nodig het is om minder te clicken als je clickertraint, dan is het wel rijden.
Zowat elke les (behalve dan aan beginners) die ik geef op de grond gaat over minder clicken in plaats van meer. Omdat het als een boemerang terugkeert in je gezicht als je dat niet doet. Niet alleen als je verder gaat met je grondwerk, maar in het bijzonder als je gaat rijden.
Om te beginnen, het goede nieuws. Vaak clicken en bijgevolg dus stoppen om een beloning aan te nemen herinnert je er eerst en vooral aan dat je nog steeds kan en zou moeten denken als een clickertrainer, zelfs als je in het zadel bent. Wees duidelijk in wat je vraagt (wat je wil, één ding tegelijk, observeerbaar en definieerbaar, te omschrijven in vijf woorden of minder), beloon vaak, met goede timing.
Heel veel mensen doen ct-dingen op de grond, gaan dan in het zadel en vergeten prompt alles van voordien. Plots moet het paard alles doen, terwijl hij het daarvoor mocht. Dit is het moment waar gewoonlijk de zwepen verschijnen!
Nu, dat vriendelijke, belonende trainen is niet iets dat alleen bij ct hoort. Ik heb ook fantastische dressuurinstructeurs precies dat zien doen. Ik denk alleen dat ct het gemakkelijker maakt voor gewone stervelingen die niet kunnen wat zij kunnen.
Ik denk ook dat het okee is om veel stil te staan bij het uitleggen van de basisrijhulpen. Om die hulpen echt één voor één uit te leggen en op een uitvergrote manier te laten zien wat hun doel is. Of om iets wat het paard of de ruiter niet goed begrijpt op te splitsen , in plaats van hetzelfde ding steeds weer te blijven herhalen in de hoop dat het uiteindelijk begrepen wordt.
Rijden kan nogal overweldigend zijn omdat je veel tegelijk moet doen. Maar als je de componenten apart begrijpt, dan is het makkelijker om ze opnieuw samen te stellen.
Ct helpt de ruiter om duidelijker te zijn over wat hij vraagt aan het paard. Het stoppen helpt hem – nou ja, vaker ‘haar’ – om zichzelf opnieuw bij elkaar te rapen en na te denken over wat ze nu zal vragen, en ze moet nu wel leren voelen, leren focussen om te voelen wat er gebeurt als het gebeurt, want anders kan ze niet clicken. Het is zelf-begeleidend leren. Dat is ook een goed ding voor het paard.
Ct is ook goed voor hoe het paard zelf leert. Clickersavvypaarden hebben een goed begrip over waar de click voor dient, en ze hebben geleerd om actief op zoek te gaan naar het horen van die bridge, dus ze vinden het ‘juiste antwoord’ sneller. Bijvoorbeeld als het nodig is om hun neus er verder uit te rijden of zo. Het neemt de twijfel weg als het loslaten van de ruiter nog veel ruis heeft, bijvoorbeeld omdat de zit niet 100% zeker is.
Maar inderdaad, het is waar dat mensen die beginnen te rijden met ct te vaak stilstaan. Het is een fout die ik zelf maakte toen ik de dingen nog aan het uitproberen was. Het paard begon te denken in statische houdingen, zelfs in beweging. Dat zie je bij die verschrikkelijk traag bewegende paarden die hun voeten slepen en hun kin intrekken.
Dat ‘probleem’ is al veel langer geleden begonnen, lang voor we in het zadel gingen.
Om te beginnen: het zou kunnen dat de ruiter simpelweg niet weet hoe goede beweging er uit hoort te zien. Ik zie zo vaak movieclips en foto’s langskomen waar het paard simpelweg niet correct beweegt, laat staan vloeiend en blij. Mensen zien echt alleen wat ze willen zien. Ze hebben op voorhand al besloten of ze een foto goed gaan vinden of niet. Ze weten niet hoe ze objectief moeten observeren, terwijl ze de ruiter of de methode negeren, maar gewoon alleen kijken naar hoe het paard beweegt. Leren zien is evenzeer een must als leren voelen. Het onder woorden brengen van wat je ziet is noodzakelijk om te kunnen formuleren waar je naar op zoek bent, zodat je ervoor kan clicken!
Ten tweede: de verslaving van clickertrainers om te vaak te clicken (mensen die les van mij hebben gehad weten hoe ik daar over door kan gaan ;-)). We gebruiken de click te lang om gedrag te onderhouden, terwijl we de click alleen maar zouden mogen gebruiken om iets uit te leggen. Zodra het geleerd is, stop met clicken!
Stoppen met clicken is niet hetzelfde als stoppen met belonen. Het betekent alleen dat de beloning er anders uit gaat zien. We lezen en knikken bij lussen en kettingen en cues vervagen en gewoontes creëren, maar we doen het niet werkelijk in de training.
We experimenteren ook nooit met secundaire bekrachtigers. We geraken gehecht aan die allereerste beloning die we vinden en blijven die gebruiken voor alle jaren daarna. We vergeten dat een paard wel degelijk van verschillende dingen houdt, omdat 1/ je hem dat geleerd hebt of 2/ de omstandigheden veranderen en 3/ vooral, hij heeft fun en vertrouwt je, en dat laat een pak meer afwisseling in de beloningen toe, inclusief hoe de aversiviteit van lichte negative bekrachtiging (wijken voor druk) onbetekenend wordt in de algemene positiviteit van de trainingsgeschiedenis en -omgeving.
Fun gaat over meer dan alleen een wortelschijfje. Daarom zeg ik vaak dat het operant conditioneren-quadrant slechts een klein deel van motivatie is. Je kan niet gewoonweg in het positieve bekrachtigings-quadrant gaan zitten en verklaren dat al de rest slecht is. Dat is simpelweg niet hoe het leven in elkaar zit, en ik kom hier in een latere blogpost op terug.
Het bewegen zelf moet de bekrachtiger worden – net zoals dat gaat voor menselijke atleten. De moeilijkheid ligt in de fysieke inspanning die wordt gevraagd. Hard werken voelt in het begin niet fijn. Mogen stilstaan is een bekrachtiger voor een paard dat (nog) niet van die inspanning houdt, maar ook voor een onzekere ruiter (dat maakt mogen stilstaan trouwens een negatieve bekrachtiger, vaak sterker dan de waarde van de wortel). Er moet dus een verschuiving ontstaan van het graag stilstaan, naar het graag bewegen – voor paard zowel als ruiter.
Het vraagt gewoon tijd om spieren te ontwikkelen, maar als clickertrainers zouden we op z’n minst dat proces fijner moeten kunnen maken. Niet alleen door de dingen duidelijker te maken omdat we splitten, clicken en combineren. We kunnen wat mentale fun toevoegen, wat afleiding misschien, zodat het niet voelt als hard werken. Het loslaten van handen, benen, zit, de oefeningen die je vraagt met verschillende gradaties van fun (zoals een hindernisje springen of een bal najagen als beloning voor een schouder-binnenwaarts) leiden dan allemaal naar die allerlaatste click, en misschien een wortelschijfje, of wat het dan ook mag zijn dat je paard op dat moment het liefst heeft.
Ik denk dat we onze paarden veel over correct bewegen, en het plezier van bewegen, kunnen leren voor we naar onze dressuurinstructeur gaan. Misschien ontwikkelen we zelfs een nieuwe manier om dressuur uit te leggen (sorry reining-mensen, ik weet niet zo veel van reining dus ik kan je daar niet bij helpen, hoewel de basics natuurlijk hetzelfde zijn). En we stuwen clickertraining vooruit door dat te doen!
Dus… kan je creatieve, spelenderwijze dingen verzinnen die helpen bij het verhogen van de motivatie die we nodig hebben als we een rijles krijgen? Kan ct ons helpen om daar te geraken met meer helderheid, meer fun, en misschien zelfs in een kortere tijd?
Als dat niet zo is, dan is dat ook iets dat we moeten begrijpen. Het heeft geen zin om je vast te klampen aan iets omdat we nu eenmaal vinden dat het moet werken, eerder dan dat het werkelijk werkt. Maar ik denk dat we in dat geval ons begrip over clickertraining moeten aanpassen, hoe we het toepassen en wat de echt belangrijke dingen in motivatie zijn, eerder dan over dressuur.
Ik ben vastbesloten om dat uit te vissen!If there’s anything that’ll teach you about the need for clicking less, it’s riding.
About every single lesson (beyond the basics anyway) that I give on the ground is about clicking less, not more. Because it’ll come back as a boomerang in your face if you don’t, not just when you get further down the road with your groundwork, but especially when you start riding.
First: the good stuff. Clicking often, and consequently stopping to treat is first of all a reminder that you still can and should think like a clickertrainer, even when you’re in the saddle: be clear in what you ask (WOOF: what you want, one thing only, observable and definable, in five words or less), reward often, with good timing.
Lots of people do ct stuff on the ground, then get in the saddle and suddenly forget about that. Suddenly the horse MUST do stuff, while before he COULD do them. Typically this is where the whips appear!
Now this friendly, rewarding training is not something that belongs to ct alone. I have seen great dressage instructors do exactly that. I just think ct makes it easier for those of us who can’t do what they do.
I also think it’s alright to stand still a lot to first explain the basic riding aids – to really explain them one by one and show in an enlarged way what their purpose is. Or to split up something either the horse or a rider doesn’t understand, instead of repeating the same thing over and over in hopes it’ll “arrive” eventually.
Riding can be quite overwhelming because you have to do a lot at the same time. But when you understand the components, it’s easier to recombine.
Ct helps the rider to be more clear on what he asks from the horse. Stopping helps him/her (more often ‘her’) to reframe herself and think about what she’s about to ask next, and she’ll have to learn, to focus, to feel it when it happens, else she can’t click. It’s self-guided learning. That’s a good thing for the horse as well.
Ct is good for the horse’s learning as well. Clickersavvy horses have a real good understanding about what the click is for, and they learned to actively search to hear that, so they DO find the ‘right answer’ faster. For instance, when they need to ‘stretch the nose down and out forward’ or something like that. It takes out the doubt, when the release from the rider might be a somewhat grey zone still, for instance because of insecurity in the seat.
However, it’s true that people who start riding with ct stand still too often – it’s a mistake I made myself back when I was first trying out stuff. The horse would start thinking in static frames, even when moving. That’s when you start seeing those awfully slow moving horses, dragging their feet and tucking their chin.
The ‘problem’ starts already long before we get in the saddle.
First of all: the rider simply may not know what ‘good movement’ looks like. I so often see movieclips and photos with lots of oohs and aahs and likes in the comments, where the horse simply does not move correctly, let alone fluently or happy. People really only see what they want to see. They have determined beforehand already whether they’ll like the photo or not. They don’t know how to observe objectively, ignoring the rider or the method – just by simply looking at how the horse moves. Learning to see is a must, as much as learning to feel. Putting words on what you see is a necessity for being able to formulate what you’ll be clicking for!
Second: the addiction of the clickertrainer to click too much (people who had lessons from me know my rantings about that ;-)). We use the click too long to maintain behavior, while it should only be used to explain behavior. Once it’s learned, stop clicking!
Stopping with clicking is not the same as stopping with rewarding. It’s just that the face of the reward changes. We read and nod about loops and chains and fading cues and creating habits, but then it doesn’t actually happen in the training.
We also never experiment with secundary reinforcers – we’re hooked to the very first reward that we find, and use that as a reward for years to come. We forget that a horse can start to like different things because 1/ that’s what you teach him or 2/ the circumstances change and 3/ formost: he’s having fun and he trusts you, which allows for a lot more variability in rewards, including how the aversiveness of light negative reinforcement (yielding for pressure) becomes insignificant in the general positivity of the training history and environment.
Fun is about more than a carrot slice. That is why I often say that the operant conditioning quadrant is only a small part of motivation. You can’t just decide to go sit in the positive reinforcement quadrant and declare everything else is bad. That’s simply not how life works, and I’ll come back to this in a later blogpost.
Moving in itself should become the reinforcer – just like it is for human athletes.
The difficulty lies in the physical effort that’s being asked. Working hard doesn’t feel nice at first. Standing still is a reinforcer for the horse that doesn’t (yet) like effort, but also for an insecure rider (which makes standing still a negative reinforcer, by the way – often stronger than the value of the carrot).
So there has to be a shift from liking to stand still, to liking to move – for horse and rider.
That simply takes muscle development time, but as a clickertrainer we should be able to at least make that process more fun. Not just by making things more clear because we split and click and recombine. We can add some mental fun, some distraction maybe, so that it doesn’t feel like work that much. The release of hands, legs, seat, the exercizes you ask with different degrees of fun in them (like taking an obstacle jump or chase a giant ball as a reward for a shoulder-in), all lead to the final click, and maybe treat, or whatever it is that your horse likes most at that point.
I believe that we can teach our horses a lot about correct movement and the joy of moving before we go to our dressage instructor.
We may even develop a new way of explaining dressage (sorry for the reining people, I don’t know much about reining so I can’t comment or help on that, although the basics are the same). And we’ll push clickertraining forward by doing it!
So… can you come up with creative, playful stuff for it, that helps to increase that motivation that we’ll need when we get a riding lesson? Can ct help us to get there with more clarity, more fun, and maybe even in less time?
If it doesn’t, then we should understand that too. It’s no use clinging on to something simply because we feel it has to work, rather than that it actually works. But I think in that case it’ll probably mean that we have to adjust our understanding about clickertraining, how to apply it and what the real importancies of motivation are, rather than about dressage.
I’m determined to figure that out!