Evenredigheidswet van bekrachtiging
Ook gekend als ‘The Matching Law”:
Richard Herrstein: “Animals generally match the choice and the rate of their behavior in proportion to the rewards in their environment”.
Het voorkomen van gedrag gaat gelijk omhoog of omlaag met de hoeveelheid bekrachtiging. Dit geldt ook voor hoger of lager gewaardeerde bekrachtigers (dus zowel extrinsiek als intrinsiek).
Voor je paard iets doet, gaat hij berekenen (niet bewust uiteraard, en het gebeurt ook heel snel) of het risico en de te verwachten beloning wel de moeite waard is om een inspanning te leveren. Die berekening kan kloppen, niet kloppen, of iets daar tussenin, namelijk dat je paard verwacht dat het zal kloppen of niet gaat kloppen – hij kan vooringenomen zijn, en dat kan meetellen in die berekening.
Het gedrag hangt dus nooit af van maar één ding tegelijk.
Het voorkomen van gedrag gaat gelijk omhoog of omlaag met de hoeveelheid te verwachten bekrachtiging. Dit geldt ook voor geschatte waardes, dwz met hoger of lager gewaardeerde bekrachtigers (de emotionele waarde van je wortel, als het ware), maar ook de emotionele waarde van gedrag dat hij in de plaats zou kunnen doen. De risicoberekening van iets anders doen dan wat je vraagt, telt dus ook mee.
Stel dat je twee gedragingen hebt, maar je wil het ene gedrag toch nog meer zien dan het andere. Hoe kan je dat doen, zonder te gaan straffen (je wil het andere gedrag niet kwijt)?
Bij twee gedragingen
– kan je het ene gedrag verlagen door het andere gedrag meer te belonen
– kan je het ene gedrag verhogen door het andere gedrag minder te belonen
– kan je het ene gedrag verhogen door een hoger gewaardeerde bekrachtiger te gebruiken dan voor het andere gedrag
– kan je het ene gedrag verhogen door een lager gewaardeerde bekrachtiger te gebruiken voor het andere gedrag.
Voor alle duidelijkheid: ‘bekrachtiger’ betekent niet noodzakelijk voer. Het kan ook iets fijns uit de omgeving zijn, een emotioneel verwachtingspatroon, enz. Kortom: je worteltje weegt niet altijd op tegen wat er rondom je heen gebeurt. Operant conditioneren beschrijft onmiddellijke contingenties (A-B-C-pakketjes), the matching law overschrijdt de kleine pakketjes in de bredere motivaties van je paard.